Ο παλαιότερος δρόμος της Αθήνας.

Βρίσκεται στην Πλάκα και θεωρείται ο αρχαιότερος δρόμος της Αθήνας γιατί ένα μεγάλο τμήμα του συμπίπτει με τον αρχαίο, ενώ διατηρεί και το ίδιο όνομα. 

 Ήταν από τους φαρδύτερους δρόμους της αρχαίας Αθήνας, με πλάτος έξι μέτρα και ο πιο σύντομος για να πάει κάποιος από το θέατρο του Διονύσου έως την Αγορά. 

Ξεκινούσε από την είσοδο το τεμένους του Διονύσου, πήγαινε περιφερειακά της Ακρόπολης προς την ανατολική πλευρά, διέτρεχε το βόρειο τμήμα του ιερού βράχου και κατέληγε στο Πρυτανείο της Αγοράς. Την αρχαία αυτή οδό, διέσχιζαν και οι νυχτερινές λαμπαδηδρομίες που γίνονταν προς τιμήν του Θεού Διονύσου. 

Πήρε το όνομά της από τους χάλκινους τρίποδες που τοποθετούνταν κατά μήκος της. 

Πρόκειται για την οδό Τριπόδων... 

Η οδός Τριπόδων είναι ο σημαντικότερος προχριστιανικός δρόμος όλων των εποχών. Σκεφτείτε το: είναι ο δρόμος του θεάτρου, της φιλοσοφίας, της αρχιτεκτονικής, της σκέψης. Είναι και κάτι ακόμα που μας βοηθάει να καταλάβουμε τη σημασία της: η οδός Τριπόδων δεν έγινε για να εξυπηρετήσει την κυκλοφορία της πόλης. Εδώ περπατούσαν οι Αθηναίοι πηγαίνοντας για να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις των έργων του Σοφοκλή, του Αισχύλου, του Ευριπίδη, του Αριστοφάνη και άλλων. Την οργάνωση των θεατρικών παραστάσεων στην αρχαία Ελλάδα την αναλάμβαναν πλούσιοι πολίτες, οι χορηγοί. Αυτοί πλήρωναν όλα τα έξοδα, τους ηθοποιούς, τα πρόσωπα του χορού, τους μουσικούς, τα σκηνικά, κ.ά. Εάν το έργο νικούσε στον ετήσιο θεατρικό αγώνα, ο χορηγός έπαιρνε από την πόλη ως έπαθλο ένα τρίποδα χάλκινο ή επίχρυσο, τον οποίο τοποθετούσε πάνω σε χορηγικό μνημείο, προς τιμήν του Διονύσου.

Το Μνημείο του Λυσικράτη ενσωματωμένο στην Μονή Καπουτσίνων και η οδός Τριπόδων, 1758. Λιθογραφία από «Η Αθήνα μέσα στο Χρόνο»...

Οι τρίποδες ήταν έπαθλα των χορηγών των θεατρικών αγώνων που συχνά αφιερώνονταν στον θεό Απόλλωνα. Γι΄ αυτό τα μνημεία ονομάστηκαν χορηγικά και τοποθετούνταν στο δρόμο που ήταν έξω από το θέατρο. Οι τρίποδες ήταν τοποθετημένοι πάνω σε βάσεις, που τον 5ο αιώνα ήταν απλές, ενώ τον 4ο πήραν τη μορφή μικρού ναού.... 

Το μνημείο του Λυσικράτη 

Αθήνα 1900. Το μνημείο του Λυσικράτη.
«Η Αθήνα μέσα στο χρόνο»... 

Τα περισσότερα μνημεία της οδού Τριπόδων καταστράφηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Το μνημείο του Λυσικράτη που κατασκευάστηκε το 334 π.Χ, είναι το καλύτερα διατηρημένο μέχρι σήμερα. Το όνομα του χορηγού – νικητή αναφέρεται σε επιγραφή που βρίσκεται στο επιστύλιο του κυλινδρικού κτίσματος. Ο τρίποδας- βραβείο ήταν στηριγμένος στην άκανθο, πάνω στη στέγη. Το μνημείο της οδού Τριπόδων αγοράστηκε το 1669 από μοναχούς Καπουτσίνους, που είχαν ιδρύσει τη μονή τους ακριβώς δίπλα...

Ήθελε να το κλέψει ο Έλγιν 

Σώθηκε από τα χέρια του Έλγιν χάρη στον τότε ηγούμενο των μοναχών, που δεν ενέδωσε στις πιέσεις και τις οικονομικές προφορές του. Μετά την ελληνική επανάσταση του 1821, κατά τη διάρκεια της οποίας η μονή των Καπουτσίνων κάηκε, το μνημείο παρέμεινε στην ιδιοκτησία της γαλλικής κυβέρνησης, μέχρι που ανταλλάχτηκε με ένα οικόπεδο στην οδό Διδότου και έκτοτε ανήκει στο ελληνικό δημόσιο. 

Η «σύγχρονη» ιστορία της οδού Τριπόδων 

Η οδός Τριπόδων, που στην αρχαιότητα λόγω της σύνδεσής της με το θέατρο και τις Τέχνες, ήταν εκτός των άλλων και ένας πανέμορφα στολισμένος δρόμος, έχει πολλές αναφορές και στη νεότερη ιστορία. Ο λόρδος Βύρων που φιλοξενήθηκε στη μονή των Καπουτσίνων της οδού Τριπόδων αναφέρει σε επιστολή του για την ομορφιά του τοπίου: «Μπροστά μου έχω τον Υμηττό, πίσω μου την Ακρόπολη, δεξιά μου το ναό του Δία, μπροστά το Στάδιο, αριστερά μου την πόλη. Ε, κύριε αυτό θα πει γραφικότητα. Δεν υπάρχει κύριε τίποτα παρόμοιο στη Λόντρα, όχι, ούτε καν η κατοικία του Λόρδου Δημάρχου».

Κατά μήκος της οι χορηγοί νικητές των θεατρικών αγώνων ύψωναν μνημεία, επάνω στα οποία τοποθετούσαν τους τρίποδες που κέρδιζαν οι τριλογίες τις οποίες χρηματοδοτούσαν. Δηλαδή πλήρωναν και τον τραγικό ποιητή που έγραφε τρεις τραγωδίες και μία κωμωδία και στη συνέχεια την ανέγερση του μνημείου που πιστοποιούσε τη νίκη τους» . Φωτογραφία και σχόλιο από «Η Πλάκα μέσα στο Χρόνο"

Η ιστορία της οδού Τριπόδων συνεχίζει να γράφεται, καθώς αποτελεί μέχρι σήμερα έναν πολυσύχναστο δρόμο της πιο διάσημης Αθηναϊκής συνοικίας....

Σημειώσεις

«Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα»

• Στον αριθμό 23 θα επισκεφθείτε το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης. Ένα νέο Μουσείο που θα ξυπνήσει μνήμες από τα παλιά σχολικά χρόνια.
• Στην Τριπόδων 32 βρισκόταν το κινηματογραφικό σπίτι του ζεύγους Κοκοβίκου (Γιώργος Κωνσταντίνου και Μάρω Κοντού), από την ταινία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα». Το σπίτι είναι κλειστό και στην εξωτερική πλευρά υπάρχουν λαμαρίνες για να μην υπάρχει οπτική επαφή.
• πηγή1
• πηγή2